Powstanie Styczniowe - defilada w Drugni




W lutym 1864 r. miał się odbyć atak na Chmielnik, gdzie chwilowo stacjonowały wojska carskie. W tym celu zarządzono zgrupowanie oddziałów powstańczych w sąsiadującej z Chmielnikiem Drugni. 


Pułkownik Karol Kalita de Brenzenheim ps."Rębajło"

 Liczący kilkuset Powstańców (wg różnych źródeł od 500 do nawet 800) Trzeci Pułk Stopnicki pod dowództwem pułkownika Karola Kality ps. "Rębajło" zgodnie z rozkazami oddał się pod komendę dowódcy Dywizji Sandomierskiej, pułkownika Ludwika Topór-Zwierzdowskiego. Kiedy okazało się, że w międzyczasie Rosjanie wyszli z Chmielnika do Szydłowa i atak okazał się zbędny, Topór-Zwierzdowski w towarzystwie już wcześniej zwaśnionego z Kalitą pułkownika Apolinarego Kurowskiego zarządzili przegląd wojsk powstańczych w formie defilady. 

Pułkownik Ludwik Topór Zwierzdowski


Musztra i defilada odbyły się po porannej mszy, na placu przed kościołem p.w. św. Wawrzyńca w Drugni. Mszę odprawił drugniński proboszcz, ksiądz Wojciech Broll. 

 Musiało być to efektowne wydarzenie, kiedy w środku dnia kilkuset Powstańców zaprezentowało się przed swoimi dowódcami. 
Niestety konflikt między Topór Zwierzdowskim i Kurowskim z jednej strony a Kalitą z drugiej zakończył się chorobą i okresowym urlopowaniem tego ostatniego.
Pułkownik Apolinary Kurowski


Podczas nieobecności Kality Trzeci Pułk Stopnicki wziął udział w nieudanej próbie zdobycia Opatowa. Bitwa (21 lutego 1864 r.). pod dowództwem Topór Zwierzdowskiego (rannego w bitwie) i następnie Kurowskiego zakończyła się klęską. Pułkownik Ludwik Topór Zwierzdowski został pojmany przez kozaków i stracony dwa dni po bitwie. Trzeci Pułk Stopnicki uległ rozbiciu i już nigdy nie został w pełni odtworzony.

 W 1865 r. proboszcz parafii Drugnia ks. Wojciech Brolll został nagle przeniesiony do innej parafii. Być może był to również efekt owej defilady...

Na podstawie książki "In memoria posteri - Powstanie Styczniowe na ziemi pierzchnickiej".

Aktualizacja z lutego 2021:

W książce pt "In memoria posteri - Powstanie Styczniowe na ziemi pierzchnickiej" postawiłem tezę, że fakt przeniesienia w 1865 r. proboszcza drugnińskiego kościoła księdza Wojciecha Brolla do innej parafii nie odbył się bez związku z jego wsparciem dla Powstańców. Potwierdzenie takiej tezy znajduje odzwierciedlenie w wydanej w 1933 r., w Sandomierzu, książce pt. "Bojownicy kapłani za sprawę kościoła i ojczyzny w latach 1861 - 1915". Zapisano tam: ...Ks. Wojciech Broll, 1816 † 1912. Gbr cywilny radom. 15 (27) kw. 1866 r. Nr. 378 pisał do kancelarii nmka, że ksiądz W. B. prob. par. Drugnia pow. stop. gub. kielc., pod względem politycznym nie jest godzien zaufania i potrzebuje dozoru policyjnego. ...


Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Urywki z historii szkoły w Szczecnie

Obraz
     Budynek szkoły po II wojnie światowej          Po upadku Powstania Styczniowego 1863/64 nastąpił znaczący przyrost ilości nowo powstających szkół tzw. elementarnych na terenie Królestwa Polskiego. Na lata 1865-1867 przypada masowe otwieranie nowych szkół. Właśnie w 1867 r. powstała szkoła w Szczecnie .[1]  Szkoły elementarne, zwłaszcza wiejskie były przez całą drugą połowę XIX wieku prawie całkowicie utrzymywane przez ludność miejscową. W związku jednak z nasilającą się akcją rusyfikacyjną mieszkańcy nie byli zainteresowani utrzymywaniem szkół, w których nauczano w języku obcym. Dopiero  począwszy   od 1899 roku większość szkół otrzymywało niewielką dotację ze strony skarbu państwa. Roczny budżet szkoły wiejskiej, takiej jak w Szczecnie, nie przekraczał 315 rubli.      Źródła z drugiej połowy XIX wieku i początku XX wieku są bardzo ubogie. Brak dokładnych danych nie pozwala na pełne odtworzenie nazwisk kadry nauczycielskiej. Wiadomo natomiast, że w latach siedemdziesiątych XIX stu
Czytaj więcej

Czarna - wieś z dwóch parafii... Drugni i Pierzchnicy

Obraz
Ruiny zabudowań drewnianych w Czarnej - 2018 r. Mniej więcej do połowy wieku XIX wieś Czarna była własnością prywatną i do tego okresu podlegała parafii Drugnia. Zmiana właściwości parafii nastąpiła najprawdopodobniej w drugiej połowie XIX wieku. Pod koniec tegoż  wieku   miejscowość została określona w Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego jako: osada w powiecie kieleckim w gminie Szczecno, parafii Pierzchnica. Wieś Czarna leżała wówczas w obrębie województwa sandomierskiego, a sąsiednie Ujny już w województwie krakowskim. Tu przebiegała granica między tymi województwami. W grudniu 1863 r. miała tu miejsce potyczka Powstania Styczniowego: 18.12.63. Czarna , S. ob. opatowski; 13 km . płn.-zch. od Rakowa. (Cisów). Załatwiwszy się z powstańcami pod Bodziechowem udał się Czengiery  z rannymi do Radomia, a Bentkowskiemu i Suchoninowi polecił posunąć się z Opatowa przez Łagów i Pierzchnię. [Pierzchnicę - przyp. autora] W czasie marszu Bentkowski dowiedziawszy się że w
Czytaj więcej

Zapomniana bitwa pod Włoszczowicami - 21.01.1864 r.

Obraz
                 2. Włoszczowice. Działo się w wsi Piotrkowicach dnia dwudziestego trzeciego Stycznia tysiąc ośmset sześćdziesiątego czwartego roku o godzinie ósmej rano stawili się Julian Mazaraki lat dwadzieścia sześć i January (?) Pawluszek (?) lat czterdzieści liczący obydwa w Włoszczowicach zamieszkali i oświadczyli że w dniu dwudziestym pierwszym Stycznia bieżącego roku o godzinie trzeciej po południu zabitym został w bitwie z Kozakami pod Włoszczowicami Węgier Erdegi mający około lat dwudziestu czterech. Po przekonaniu się naocznie o zejściu Erdegiego.   Akt ten stawającym przeczytany i przez Nas tylko podpisany wraz z jednym świadkiem, bo drugi pisać nieumie.               X. Wincenty Dobrzański Pleban utrzymujący Akta Stanu Cywilnego.             Na ten  wpis pochodzący z księgi zgonów w Parafii Piotrkowice natknąłem się szukając śladów bitwy pod Strojnowem właśnie w Piotrkowicach, gdzie funkcjonował w okresie Powstania szpital. Zawarta jest tu informacja o śmierci Węg
Czytaj więcej