Czarna - wieś z dwóch parafii... Drugni i Pierzchnicy

Ruiny zabudowań drewnianych w Czarnej - 2018 r.

Mniej więcej do połowy wieku XIX wieś Czarna była własnością prywatną i do tego okresu podlegała parafii Drugnia. Zmiana właściwości parafii nastąpiła najprawdopodobniej w drugiej połowie XIX wieku. Pod koniec tegoż wieku miejscowość została określona w Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego jako: osada w powiecie kieleckim w gminie Szczecno, parafii Pierzchnica. Wieś Czarna leżała wówczas w obrębie województwa sandomierskiego, a sąsiednie Ujny już w województwie krakowskim. Tu przebiegała granica między tymi województwami.

W grudniu 1863 r. miała tu miejsce potyczka Powstania Styczniowego:
18.12.63. Czarna, S. ob. opatowski; 13 km. płn.-zch. od Rakowa. (Cisów).

Załatwiwszy się z powstańcami pod Bodziechowem udał się Czengiery z rannymi do Radomia, a Bentkowskiemu i Suchoninowi polecił posunąć się z Opatowa przez Łagów i Pierzchnię. [Pierzchnicę - przyp. autora] W czasie marszu Bentkowski dowiedziawszy się że w Czarnej znajduje się oddział jazdy dowodzonej przez Rosenbacha, oficera austryackiego, zaatakował i rozbił go, rzekomo zabijając i raniąc 24, a 19 biorąc do niewoli podczas pościgu przez Holendry i Ujny. Prócz tego miał zdobyć wiele różnej broni i 24 sztucery. Wśród pojmanych znajdował się Francuz Logier.[1]


[1] Zieliński Stanisław: Bitwy i potyczki... - str. 147

Czarna to wioska rozległa terytorialnie i w dawnych czasach była zamieszkiwana przez wiele rodzin. Jeszcze w 1946 r. liczyła około 250 mieszkańców. Ze względów głównie komunikacyjnych miejscowość sukcesywnie się wyludniała. Wg aktualnego spisu ludności we wsi Czarna mieszka 40 osób.

Aktualizacja z 13.12.2020 r.: Kolejne poszukiwania w archiwach zaowocowały nową informacją z okresu Powstania Styczniowego. Krótki opis tragicznej śmierci pojmanego pod Czarną Francuza jest zawarty w aktach, które są dostępne w kieleckim Archiwum.



Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Urywki z historii szkoły w Szczecnie

Obraz
     Budynek szkoły po II wojnie światowej          Po upadku Powstania Styczniowego 1863/64 nastąpił znaczący przyrost ilości nowo powstających szkół tzw. elementarnych na terenie Królestwa Polskiego. Na lata 1865-1867 przypada masowe otwieranie nowych szkół. Właśnie w 1867 r. powstała szkoła w Szczecnie .[1]  Szkoły elementarne, zwłaszcza wiejskie były przez całą drugą połowę XIX wieku prawie całkowicie utrzymywane przez ludność miejscową. W związku jednak z nasilającą się akcją rusyfikacyjną mieszkańcy nie byli zainteresowani utrzymywaniem szkół, w których nauczano w języku obcym. Dopiero  począwszy   od 1899 roku większość szkół otrzymywało niewielką dotację ze strony skarbu państwa. Roczny budżet szkoły wiejskiej, takiej jak w Szczecnie, nie przekraczał 315 rubli.      Źródła z drugiej połowy XIX wieku i początku XX wieku są bardzo ubogie. Brak dokładnych danych nie pozwala na pełne odtworzenie nazwisk kadry nauczycielskiej. Wiadomo natomiast, że w latach siedemdziesiątych XIX stu
Czytaj więcej

Zapomniana bitwa pod Włoszczowicami - 21.01.1864 r.

Obraz
                 2. Włoszczowice. Działo się w wsi Piotrkowicach dnia dwudziestego trzeciego Stycznia tysiąc ośmset sześćdziesiątego czwartego roku o godzinie ósmej rano stawili się Julian Mazaraki lat dwadzieścia sześć i January (?) Pawluszek (?) lat czterdzieści liczący obydwa w Włoszczowicach zamieszkali i oświadczyli że w dniu dwudziestym pierwszym Stycznia bieżącego roku o godzinie trzeciej po południu zabitym został w bitwie z Kozakami pod Włoszczowicami Węgier Erdegi mający około lat dwudziestu czterech. Po przekonaniu się naocznie o zejściu Erdegiego.   Akt ten stawającym przeczytany i przez Nas tylko podpisany wraz z jednym świadkiem, bo drugi pisać nieumie.               X. Wincenty Dobrzański Pleban utrzymujący Akta Stanu Cywilnego.             Na ten  wpis pochodzący z księgi zgonów w Parafii Piotrkowice natknąłem się szukając śladów bitwy pod Strojnowem właśnie w Piotrkowicach, gdzie funkcjonował w okresie Powstania szpital. Zawarta jest tu informacja o śmierci Węg
Czytaj więcej