Taki ślad Powstania Styczniowego w Drugni...
To było kilka lat temu...
W czasie poszukiwań różnych historycznych ciekawostek z naszego rejonu często rozmawiałem z Markiem Wiewiórą, skarbnicą wiedzy historycznej, zwłaszcza dotyczącej tak drogiej mi Drugni i byłym dyrektorem szkoły podstawowej w tejże Drugni. Wspomniał wówczas o nagrobku pani Marii Pini Kapuścińskiej - córce pułkownika Pini, uczestnika Powstania Styczniowego. Marek, pokazując mi ten nagrobek na drugnieńskim cmentarzu (Marek upiera się że właściwą formą jest "drugnińskim" - i może mieć rację!) powiedział, że kiedy tylko nadarza się okazja szuka
informacji o wspomnianym w napisie nagrobnym uczestniku Powstania, pułkowniku
Pini. Podczas moich poszukiwań, przy pisaniu książki "In memoria posteri..." udało się rozwikłać i tę zagadkę. A wnioski tego postępowania są ... ciekawe. Pułkownik Pini był znamienitą postacią podczas tego narodowowyzwoleńczego zrywu z 1863 roku. Ponadto wygląda na to,
że Władysław Kapuściński (1908-1980), leśniczy którego imię nosi arboretum w Drugni był rodzinnie związany z pułkownikiem Pini. Ciekawe, czy pułkownik Pini zawitał kiedykolwiek do córki, do Drugni...?
fot. Grzegorz Wysocki
Napis na nagrobku głosi: Ś+P/MARIA
PINI-KAPUŚCIŃSKA/ CÓRKA PUŁKOWNIKA J.PINI/ Z POCH. WŁOCH/ UCZESTNIK/ POWSTANIA
1863 R/ ŻYŁA LAT 72/ ZM. 3.IX.1946 r./ BĄDŹ WOLA TWOJA/ Z JARZYŃSKICH/ MARIA
KAPUŚCIŃSKA / ŻYŁA 65 LAT/ ZM. 1947 r.
Na kieleckim cmentarzu znajduje się nagrobek również związany z płk. Pini. Informację na ten temat zaczerpnąłem ze strony stworzonej przez śp. Jerzego Kowalczyka.
Cmentarz Stary (w Kielcach - przyp. RS), kw. 15A.
Obudowana kamiennymi płytami mogiła z kamiennym nagrobkiem
zwieńczonym kamiennym krzyżem i pionową płytą z tablicą dotycząca rodziny
KAPUŚCIŃSKICH.
Na położonej płycie przykrywającej mogiłę wykuty jest napis:
GRÓB SYMBOLICZNY / JÓZEF de PINIA PINI / UR. MEDIOLAN - ZM. LWÓW PŁK. W POWST.
1863 / I ŻONA MARIA HULEWICZOWA / TOMASZ KAPUŚCIŃSKI / 1848 - 1907 / BUDOWN.
TWIERDZY PRZEMYŚL / I ŻONA MARIA PINI / ALEKSANDER KAPUŚCIŃSKI / 1888 - 1946 /
ARCHITEKT, PREZES SARP, PROF. POLITECHN / ZM WROCŁAW
Pini (Schoenitz) Józef, ur. 1825 w Mediolanie, zm. 1893 we
Lwowie[1] -
podpułkownik, oficer armii powstańczej w czasie Powstania Styczniowego w 1863 r. Uchodził za człowieka wykształconego, posiadającego wiedzę
militarną. Walczył w stopniu kapitana w formacjach Legionów Polskich na
Węgrzech w latach 1848-1849. Zaliczano go tam do najlepszych
oficerów. Od wiosny do lipca 1863 r. był powstańczym naczelnikiem
wojennym 3 powiatów: sieradzkiego, piotrkowskiego i wieluńskiego. W dniu 19 lipca zmienił
go na tym stanowisku płk Franciszek Kopernicki, a Pini został szefem sztabu w
brygadzie kawalerii gen. Edmunda Taczanowskiego. Był zdolnym organizatorem.
Sprowadzał broń, głównie z Wrocławia. Organizował oddziały powstańcze. Dzięki
jego staraniom powstały oddziały np. rtm. Władysława Rembowskiego i płk. Antoniego
Korotyńskiego. Kontynuował prace płk. Bronisława Rudzkiego. Uzbroił,
umundurował i wyposażył szwadrony bryg. gen. Edmunda Taczanowskiego, które organizował w
oparciu o powiaty województwa kaliskiego. Uregulował wzajemny stosunek władz
powstańczych: wojskowych i cywilnych, ustanowił powstańcze sądy i przy ich
pomocy utrzymywał w lojalności wobec powstańczego rządu urzędników i zwykłych
obywateli (np. Siemiątkowski - dziedzic Biskupic został ukarany za sprzedanie,
wbrew zakazowi, Rosjanom kilku stogów siana). Po klęsce oddziałów gen. E.
Taczanowskiego na polach Nieznanic i Kruszyny, Pini wyjechał za granicę. Jego
grób znajduje się na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie, natomiast symboliczny
grób znajduje się na Cmentarzu Starym w Kielcach. [2]
[1] Kowalczyk Jerzy, Massalski Adam, Węgrowski Tomasz;
"W hołdzie przeszłości 1863-1864. Województwo Świętokrzyskie - Kielce 2003
- str. 121
[2] https://pl.wikipedia.org/wiki/Józef_Pini - dostęp
09.01.2017
Kapuściński Władysław (1908-1980) leśnik,
przyrodnik, prekursor i orędownik idei edukacji leśnej, inicjator wielu akcji
społecznych. W lasach Kielecczyzny, gdzie się urodził, przepracował 48 lat
(1932-1980). Pracował w leśnictwie Drugnia, a także w jednostkach Lasów
Państwowych w Kielcach, Podstole, Siekiernie i Włoszczowicach. Lasy były jego
pasją, którą przekazał najbliższym - jego potomkowie tworzą wielopokoleniową
rodzinę leśników, a syn Ryszard Kapuściński pełnił m.in. funkcję zastępcy
dyrektora generalnego Lasów Państwowych.[1]
[1] Zarzyński Paweł, Tomuasiak Robert, Warto zobaczyć w
lasach państwowych, ogrody botaniczne i arboreta leśne, Warszawa 2015 - str.
185
Zaczerpnięte ze "Słownika biograficznego Pierzchnicy i okolic" - planowane wydanie II półrocze 2018 r. oraz z książki "In memoria posteri - Powstanie Styczniowe na ziemi pierzchnickiej" - wydanie I - Pierzchnica 2017
Bardzo dziękuję za wspomnienie o śp. Jerzym serdeczne pozdrowienia H.K.
OdpowiedzUsuń