Pułkownik Karol Kalita "Rębajło" - dowódca oddziału powstańczego 1863/64




Kalita de Brenzenheim Karol



Pseudonim "Rębajło" (ur. 4 listopada 1830 w Komarnie k. Rudek, zm. 25 maja 1919 we Lwowie) – polski pułkownik, dowódca oddziału partyzanckiego w Powstaniu Styczniowym. 
Jego rodzina pochodząca z Inflant osiedliła się w Galicji po III rozbiorze. Już jako szesnastoletni uczeń gimnazjalny brał udział w pracach konspiracyjnych za co został w 1846 r. oddany do wojska. Zwolniony w 1847 powrócił do szkół, ale na krótko, gdyż w 1848 zaciągnął się do legionu Józefa Wysockiego i pod jego sztandarami brał udział w powstaniu węgierskim (1848-1849). Mimo amnestii, po powrocie do kraju został aresztowany i wcielony znów do wojska austriackiego, w którym dosłużył się stopnia nadporucznika, biorąc udział w wojnie włoskiej 1859 r. Na wieść o wybuchu powstania w Królestwie Polskim pośpieszył z 12 kolegami oficerami swego pułku do ojczyzny i oddał się do dyspozycji władz narodowych. Został mianowany majorem i skierowany do powiatu stopnickiego. Był organizatorem pułku stopnickiego, który wchodził w skład dywizji sandomierskiej korpusu gen. Józefa Hauke-Bosaka. Stoczył kilka zwycięskich bitew z Rosjanami, m.in. pod Mierzwinem (5 grudnia 1863), 9 grudnia 1863 pod Hutą Szczeceńską (Szczecno, Ujny, Chmielnik) oraz pod Lubienią i Iłżą (17 stycznia 1864). 


Po tej ostatniej bitwie został awansowany na pułkownika. Z powodu choroby nie uczestniczył w bitwie opatowskiej, w której rozbity został jego pułk. Po upadku powstania udał się na emigrację do Turcji, skąd w 1871 wrócił do Lwowa. Ostatecznie znalazł pracę w szpitalu psychiatrycznym i ustatkował się. 


Zmarł doczekawszy wolnej Polski. Został pochowany na Górce powstańców na cmentarzu Łyczakowskim. Jest autorem książki „Ze wspomnień krwawych walk”, w której zawarł wspomnienia z kampanii powstańczej.[1]



[1] https://pl.wikipedia.org/wiki/Karol_Kalita - dostęp 09.01.2017


Zaczerpnięte ze Słownika biograficznego Pierzchnicy i okolic - planowane wydanie: listopad 2018 r.

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Urywki z historii szkoły w Szczecnie

Obraz
     Budynek szkoły po II wojnie światowej          Po upadku Powstania Styczniowego 1863/64 nastąpił znaczący przyrost ilości nowo powstających szkół tzw. elementarnych na terenie Królestwa Polskiego. Na lata 1865-1867 przypada masowe otwieranie nowych szkół. Właśnie w 1867 r. powstała szkoła w Szczecnie .[1]  Szkoły elementarne, zwłaszcza wiejskie były przez całą drugą połowę XIX wieku prawie całkowicie utrzymywane przez ludność miejscową. W związku jednak z nasilającą się akcją rusyfikacyjną mieszkańcy nie byli zainteresowani utrzymywaniem szkół, w których nauczano w języku obcym. Dopiero  począwszy   od 1899 roku większość szkół otrzymywało niewielką dotację ze strony skarbu państwa. Roczny budżet szkoły wiejskiej, takiej jak w Szczecnie, nie przekraczał 315 rubli.      Źródła z drugiej połowy XIX wieku i początku XX wieku są bardzo ubogie. Brak dokładnych danych nie pozwala na pełne odtworzenie nazwisk kadry nauczycielskiej. Wiadomo natomiast, że w latach siedemdziesiątych XIX stu
Czytaj więcej

Czarna - wieś z dwóch parafii... Drugni i Pierzchnicy

Obraz
Ruiny zabudowań drewnianych w Czarnej - 2018 r. Mniej więcej do połowy wieku XIX wieś Czarna była własnością prywatną i do tego okresu podlegała parafii Drugnia. Zmiana właściwości parafii nastąpiła najprawdopodobniej w drugiej połowie XIX wieku. Pod koniec tegoż  wieku   miejscowość została określona w Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego jako: osada w powiecie kieleckim w gminie Szczecno, parafii Pierzchnica. Wieś Czarna leżała wówczas w obrębie województwa sandomierskiego, a sąsiednie Ujny już w województwie krakowskim. Tu przebiegała granica między tymi województwami. W grudniu 1863 r. miała tu miejsce potyczka Powstania Styczniowego: 18.12.63. Czarna , S. ob. opatowski; 13 km . płn.-zch. od Rakowa. (Cisów). Załatwiwszy się z powstańcami pod Bodziechowem udał się Czengiery  z rannymi do Radomia, a Bentkowskiemu i Suchoninowi polecił posunąć się z Opatowa przez Łagów i Pierzchnię. [Pierzchnicę - przyp. autora] W czasie marszu Bentkowski dowiedziawszy się że w
Czytaj więcej

Zapomniana bitwa pod Włoszczowicami - 21.01.1864 r.

Obraz
                 2. Włoszczowice. Działo się w wsi Piotrkowicach dnia dwudziestego trzeciego Stycznia tysiąc ośmset sześćdziesiątego czwartego roku o godzinie ósmej rano stawili się Julian Mazaraki lat dwadzieścia sześć i January (?) Pawluszek (?) lat czterdzieści liczący obydwa w Włoszczowicach zamieszkali i oświadczyli że w dniu dwudziestym pierwszym Stycznia bieżącego roku o godzinie trzeciej po południu zabitym został w bitwie z Kozakami pod Włoszczowicami Węgier Erdegi mający około lat dwudziestu czterech. Po przekonaniu się naocznie o zejściu Erdegiego.   Akt ten stawającym przeczytany i przez Nas tylko podpisany wraz z jednym świadkiem, bo drugi pisać nieumie.               X. Wincenty Dobrzański Pleban utrzymujący Akta Stanu Cywilnego.             Na ten  wpis pochodzący z księgi zgonów w Parafii Piotrkowice natknąłem się szukając śladów bitwy pod Strojnowem właśnie w Piotrkowicach, gdzie funkcjonował w okresie Powstania szpital. Zawarta jest tu informacja o śmierci Węg
Czytaj więcej