Zatoka Pierzchnicka


Poniższa mapa, pochodząca z pracy A. Radwańskiego*, przedstawia rekonstrukcję fragmentu wybrzeża płytkiego, umiarkowanie ciepłego morza, które w miocenie, około 11 milionów lat temu, oblewało południowe skłony masywu Gór Świętokrzyskich. Zbiornik ten, zwany Paratetydą lub Morzem Sarmackim, zajmował tereny południowo-wschodniej Europy oraz zachodniej Azji; jego pozostałościami są m.in. dzisiejsze morza Czarne i Kaspijskie. Północno-zachodni skraj Paratetydy sięgał terenów obecnej południowej Polski. W morzu tym żyły liczne gatunki zwierząt, m.in. rekiny, wieloryby i rozmaite bezkręgowce. Doskonale zachowane skamieniałości małżów i ślimaków są znajdowane m.in. na znanym stanowisku w Korytnicy koło Kielc.
I pomyśleć, że gdyby nie uparte ruchy górotwórcze związane z fałdowaniem Karpat i wypiętrzaniem ich przedpola (co skutkowało wycofaniem się wód morskich), zamiast (lub oprócz) zimnego i ubogiego w życie Bałtyku na północy mielibyśmy na południu kraju ciepłe i bogate w gatunki morze, podobne do Adriatyku...
*Radwański A. 1969. Transgresja dolnego tortonu na południowych stokach Gór Świętokrzyskich (strefa zatok i ich przedpola). Acta Geologica Polonica 19(1): 1-164

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Urywki z historii szkoły w Szczecnie

Obraz
     Budynek szkoły po II wojnie światowej          Po upadku Powstania Styczniowego 1863/64 nastąpił znaczący przyrost ilości nowo powstających szkół tzw. elementarnych na terenie Królestwa Polskiego. Na lata 1865-1867 przypada masowe otwieranie nowych szkół. Właśnie w 1867 r. powstała szkoła w Szczecnie .[1]  Szkoły elementarne, zwłaszcza wiejskie były przez całą drugą połowę XIX wieku prawie całkowicie utrzymywane przez ludność miejscową. W związku jednak z nasilającą się akcją rusyfikacyjną mieszkańcy nie byli zainteresowani utrzymywaniem szkół, w których nauczano w języku obcym. Dopiero  począwszy   od 1899 roku większość szkół otrzymywało niewielką dotację ze strony skarbu państwa. Roczny budżet szkoły wiejskiej, takiej jak w Szczecnie, nie przekraczał 315 rubli.      Źródła z drugiej połowy XIX wieku i początku XX wieku są bardzo ubogie. Brak dokładnych danych nie pozwala na pełne odtworzenie nazwisk kadry nauczycielskiej. Wiadomo natomiast, że w latach siedemdziesiątych XIX stu
Czytaj więcej

Czarna - wieś z dwóch parafii... Drugni i Pierzchnicy

Obraz
Ruiny zabudowań drewnianych w Czarnej - 2018 r. Mniej więcej do połowy wieku XIX wieś Czarna była własnością prywatną i do tego okresu podlegała parafii Drugnia. Zmiana właściwości parafii nastąpiła najprawdopodobniej w drugiej połowie XIX wieku. Pod koniec tegoż  wieku   miejscowość została określona w Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego jako: osada w powiecie kieleckim w gminie Szczecno, parafii Pierzchnica. Wieś Czarna leżała wówczas w obrębie województwa sandomierskiego, a sąsiednie Ujny już w województwie krakowskim. Tu przebiegała granica między tymi województwami. W grudniu 1863 r. miała tu miejsce potyczka Powstania Styczniowego: 18.12.63. Czarna , S. ob. opatowski; 13 km . płn.-zch. od Rakowa. (Cisów). Załatwiwszy się z powstańcami pod Bodziechowem udał się Czengiery  z rannymi do Radomia, a Bentkowskiemu i Suchoninowi polecił posunąć się z Opatowa przez Łagów i Pierzchnię. [Pierzchnicę - przyp. autora] W czasie marszu Bentkowski dowiedziawszy się że w
Czytaj więcej

Zapomniana bitwa pod Włoszczowicami - 21.01.1864 r.

Obraz
                 2. Włoszczowice. Działo się w wsi Piotrkowicach dnia dwudziestego trzeciego Stycznia tysiąc ośmset sześćdziesiątego czwartego roku o godzinie ósmej rano stawili się Julian Mazaraki lat dwadzieścia sześć i January (?) Pawluszek (?) lat czterdzieści liczący obydwa w Włoszczowicach zamieszkali i oświadczyli że w dniu dwudziestym pierwszym Stycznia bieżącego roku o godzinie trzeciej po południu zabitym został w bitwie z Kozakami pod Włoszczowicami Węgier Erdegi mający około lat dwudziestu czterech. Po przekonaniu się naocznie o zejściu Erdegiego.   Akt ten stawającym przeczytany i przez Nas tylko podpisany wraz z jednym świadkiem, bo drugi pisać nieumie.               X. Wincenty Dobrzański Pleban utrzymujący Akta Stanu Cywilnego.             Na ten  wpis pochodzący z księgi zgonów w Parafii Piotrkowice natknąłem się szukając śladów bitwy pod Strojnowem właśnie w Piotrkowicach, gdzie funkcjonował w okresie Powstania szpital. Zawarta jest tu informacja o śmierci Węg
Czytaj więcej