Pierzchnica

Legendę o Jagielnym od lat opowiadają starsi młodszym w Szczecnie,  Ujnach  i Trzemosnach. Kiedy napotkałem wzmiankę o tej legendzie w Przeglądzie Czasopism we Lwowie z 1900 roku, wiedziałem, że należy ją uwiecznić i przypomnieć. Opowiadania treści legendy o Jegielnym są różne, a mogło wyglądać to tak: Na Jagielnym               Wiosenny las pełen jest dźwięków, zapachów i kolorów. Mnogość ptactwa, szczególnie w tym okresie, stroszy piórka i popisuje się swoim śpiewem chcąc przypodobać się wybrankom. Ze zmarzniętej jeszcze do niedawna ziemi odważnie wydostają się wiosenne kwiaty i pędy rozmaitych roślin. Słońce, które póki, co nieśmiało zaczyna obwieszczać swoje panowanie, intonuje pomiędzy pniami drzew świetlną melodię, jakby to był szczególnie uzdolniony muzyk grający na niebiańskiej harfie. W wiosennym lesie nie ma ciszy..., choć muzyka, jaką wypełnione są leśne ostępy, sprzyja zadumie. ...

Adam Czarnecki  urodził się w 1918 roku, wychowywał w Gumienicach koło Pierzchnicy (woj. świętokrzyskie). Utrzymywał się z małego gospodarstwa odziedziczonego po rodzicach i dorabiał rzeźbieniem i malowaniem. Wojnę spędził w okolicy Gumienic, gdzie był świadkiem prześladowania, eksterminacji i wywiezienia Żydów z Pierzchnicy. Zmuszono go do kopania dołów dla rozstrzelanych ofiar. Był członkiem partyzantki, wedle informacji rodzinnych – oddziału partyzanckiego porucznika Stanisława Grabdy „Bema” (Narodowe Siły Zbrojne, Brygada Świętokrzyska). Opuścił oddział po śmierci ojca (1944) i wrócił do pracy w rolnictwie, by wesprzeć rodzinę. Po wojnie zagrożony aresztowaniem. Zmarł w 1988 roku. "Wygnanie żydów" mal. 1959 r., zbiory Muzeum Narodowego w Kielcach "Żydy do roboty" mal. 1967 r., zbiory Muzeum Narodowego w Kielcach

HIERONYMUS HOLL II  (19 X 1654 Gdańsk – 25 X 1732 Gdańsk), złotnik. Zapewne syn złotnika  Hieronymusa Holla I , brat  Johanna Gottfrieda Holla . Zawodu uczył się w warsztacie ojca. Pracę mistrzowską wykonał u Christiana Haasego w 1688 roku. 9 III 1690 otrzymał  obywatelstwo Gdańska . Do 1703 pracował w warsztacie wdowy po Hieronymusie Hollu I. Samodzielną pracę rozpoczął zapewne dopiero w 1703 (w 1705 zapisał pierwszego ucznia, Daniela Hurlitza). Funkcję kompana (podstarszego) gdańskiego  cechu złotników  pełnił w latach 1709 i 1717, starszego cechu – w 1710, 1711 i 1718. Od 1707 terminował u niego Carel Klem (Carl Kläm), od 1711 Gottfried Bauer (11 XI 1674 – 11 III 1726), w tym samym roku pracę mistrzowską wykonał u niego  Gottlieb Unger . Był ojcem dwóch synów – Nathanaela i  Hieronymusa  – w 1711 roku zapisanych na naukę w warsztacie ojca. Obaj naukę zawodu zakończyli dyplomem, podobnie jak Daniel Hurlitz, zapisany w 1711 Andres W...

Ludwik Królikowski urodził się 16 sierpnia 1799 r. w Piotrkowicach. Był  synem chłopa, Józefa, czynszownika hr.  Stanisława Tarnowskiego . Uczył się w  gimnazjum  w Kielcach, w latach 1823–1827 studiował na  Królewskim Uniwersytecie Warszawskim , gdzie przyjaźnił się z  Todorem Olechowskim  (który pomagał mu finansowo) i z  Bogdanem Jańskim . Na UW studiował na wielu kierunkach, tytuł magistra zdobył w 1827 roku. W latach 1827–31 przebywał w Paryżu.  W 1831 roku, gdy wybuchło  powstanie listopadowe  wrócił do  Warszawy . Związał się z  Towarzystwem Patriotycznym  i współpracował z „Gazetą Polską”, w której prowadził krytykę społeczną i propagandę religijną. Po upadku powstania osiedlił się w  Wolnym Mieście Krakowie , gdzie założył pensję dla młodzieży gimnazjalnej i akademickiej. Zdobyła znaczną renomę, lecz z powodu zatrudniania byłych powstańców i wspierania konspiracyjnego ruchu młodzieży Królikows...

W dniu 19.06.1811 r. hr. Stanisław Tarnowski, właściciel dóbr wielkiego klucza Maleszowskiego, w skład którego wchodziła m.in. wieś Piotrkowice 1 , otrzymał "rezolucją Świetnej Podprefektury, którą osada Piotrkowice w miasteczko ma być przemieniona, a to na mocy reskryptu J. W. Ministra Spraw Wewnętrznych de datta 19 maja..." 2 . Hrabia Tarnowski z oburzeniem zaprotestował przeciwko tej decyzji Świetnej Podprefektury powiatu Szydłów, naruszającej "...prawa jego własności i zachowując kroki potrzebne do poszukiwania w tej mierze sprawiedliwości, zniewolony egzekucją - jak pisał - która mimo nieprzerachowanych już ciężarów nowy krok przyniosła... w celu przedstawienia burmistrza, widząc, że osada ta nigdy nie będąc jako miasteczko urządzona, nie zawiera w mieszkańcach żadnego, któren by mógł urząd ten mógł zastąpić, widzi się będąc przymuszonym sam siebie podać..." 3 , dopóki sprawiedliwości nie dojdzie. Spór trwał długo, zaczął się bowiem za czasów Księstwa W...

W 1861 roku, po krwawym stłumieniu manifestacji patriotycznych przez Rosjan, Kościół Katolicki ogłosił Żałobę Narodową. Znaczenie żałoby w społeczeństwie polskim wydatnie wzrosło po upadku Powstania Styczniowego 1863/64 r. Wobec ścisłego zakazu stosowania jakichkolwiek symboli nawiązujących do suwerennej Polski, żałoba miała swój odrębny symbol. W skład znaku wchodziły: krzyż, kotwica i serce. Symbolizują one hasła: wiara , nadzieja i miłość . I właśnie z tym znakiem wiąże się moje odkrycie w pierzchnickiej świątyni - kościele pw. św. Małgorzaty. Otóż okazuje się, że zarówno ołtarz główny, jak i oba ołtarze boczne zawierają u podstaw symbolikę Maryjną z wplecionymi symbolami krzyża, kotwicy i serca. Wszystkie trzy ołtarze powstały na przełomie XIX i XX wieku i śmiało można postawić tezę, że umieszczenie na nich takiej właśnie symboliki było jedną z form szczególnej dbałości fundatorów i Kościoła o tożsamość narodową Polaków w okresie zaborów.  Prawy ołtarz boczny Le...

Aleksander Marjański urodził się 12 października 1843 r. w Daleszycach. Jego rodzicami byli Jan Maryański i Maryanna z Kryczków, którzy wzięli ślub w Daleszycach, w 1839 r. Ukończył 6-klasową Wyższą Szkołę Realną i Seminarium Nauczycielskie w Warszawie. Pracował jako nauczyciel w szkole elementarnej. Po wybuchu Powstania Styczniowego wyruszył z Warszawy do oddziału pułkownika Józefa Śmiechowskiego sformowanego na Mazowszu. W końcu stycznia jego oddział złączył się z oddziałem generała Antoniego Jeziorańskiego, a pod Małogoszczem przeszedł pod rozkazy generała Mariana Langiewicza. 4 lutego uczestniczył w zajęciu Rawy Mazowieckiej, a 6 lutego 1863 roku w bitwie pod Lubochnią. 24 lutego 1863 r. został ranny w lewą rękę w bitwie pod Małogoszczem. Leczył się w krakowskim szpitalu Św. Ducha. 28 kwietnia 1863 r. wkroczył na Lubelszczyznę w Korpusie generała Jeziorańskiego, składającym się z oddziałów generała Antoniego Jeziorańskiego, generała Aleksandra Waligórskiego i generała ...